Web 3.0 ve Servis Odaklı Mimari

Web 2.0. ın Ajax dışında kayda değer bir yazılım yeniliği getirmediğini, tasarım ve kullanıcı odaklı yeni yaklaşımlar olduğunu söyleyebiliriz. Web 3.0 da ise roller tamamen değişiyor. Web uygulama mimarisinin değiştiğini söylemek yanlış olmaz . Bir kaç yıldan beri sıkça duyduğumuz SOA (Servis odaklı mimari) kavramı Web 3.0 ın temeline yerleşiyor. Aslında Web 3.0 bir çok otorite tarafından bir web versiyonu olarak görülmüyor. Web sayfaları artık sistemin sadece bir arayüzü haline geliyor. Sistem tamamen servislerden oluşuyor. Amazon ve ebay canlı örneklerini verebiliriz. Şu anki yapıda, siz aynı altyapının sağladığı api veya web servisleri kullanarak kendi sitenizden satış yapabiliyorsunuz. Bunu mobil uygulamalara veya televizyondan satış gibi farklı ortamlara taşımak mümkün olacaktır. Bu süreç içerisinde amazon.com web sitesi de arayüzlerden biri haline geliyor. Yemeksepeti'nin Digiturk kanalından sipariş alma uygulamasını örnek verebiliriz. Uçuk örnek verecek olursak bir gıda perakendecisinin servislerini kullanarak buzdolabınızdan alışveriş yaptırması mümkün olabilir. Tabii ki kış aylarında pek tercih edilecek bir durum olmasa gerek :)

Burada bir parantez açmak gerekirse bunlar zaten hepimizin bir şekilde uyguladığı ve kullandığı yapılar. Web 2.0, Web 3.0 veya herhangi bir yaklaşımı sıfırdan oluşan şeyler olarak düşünmemek gerekiyor. Sadece benzer özelliklerin bir grupta toplanıp ortak standartların yakalanması olarak düşünebiliriz. Yoksa siz zaten web 2.0, web 3.0 veya herhangi bir standart özelliğini kullanıyor olabilirsiniz. Ayrıca uygulamanın sadece bir standart özellikleri de taşıması şart değil.

.net ve java web servisleri de aslında benzer bir ihtiyaç için çıkmıştı. Bir .net geliştiricisinin uygulamasının bir parçasını başka platformda uygulama geliştiren bir partiyle paylaşmasını sağlıyordu.

SOA kavramı ile beraber ikinci büyük yeniliğin semantic web olduğunu söyleyebiliriz. Semantic web, Hakia arama motoru ile bilinirlik kazanan mantıksal arama yaklaşımı. İçeriğin anlamını anlamaya odaklı bir yöntem. Klasik indeksleme ile bir web sayfası içerdiği kelimelere göre indekslenirken, bu yaklaşımda web dökümanının tümü düşünülerek bir indeksleme yapılmaktadır. Yani herhangi bir kelime, sadece gerçek anlamıyla değil bulunduğu konum itibariyle de anlamlandırılımaktadır. Semantic web için temel veri modeli olarak RDF (Resource Description Framework) kullanılabilir.

Bu arada .net versiyonlarının versiyon numarası ve özellik olarak web versiyonlarıyla beraber gitmesiyle Microsoft'un bu standartları kabul ettiği ve önem verdiği sonucunu çıkarabiliriz.

Başka bir açıdan bakarsak Web 2.0 aslında bir sosyal ağ patlaması yaratmıştı. Birbirine çok benzeyen ama kurgu olarak farklılık gösteren çok sayıda site geliştirildi. Web 3.0 'ın Web 2.0'ın içerik nimetlerinden faydalanıp veri analizi konusunda odaklanması muhtemel. Diğer taraftan SOA mimarisiyle daha çok iş ihtiyaçlarını karşılayacağını ve bu tarafta yeni açılımlar yaratacağını düşünüyorum.

Note:This picture has been taken from http://www.instamedia.org/ web site.